Hoe behandel je Long COVID

Auteur: Eefje van ’t Hof
Mei 2025

Het doel is uiteindelijk om de ziekte Long COVID (LC), ook vaak Post COVID genoemd, effectief te kunnen behandelen en zelfs te genezen. Inmiddels is duidelijk dat LC een veelzijdige en ingewikkelde ziekte is, die door verschillende oorzaken kan ontstaan en bij verschillende mensen op verschillende manieren tot uiting komt. De ene LC-patiënt is de andere niet. Dat betekent dat er niet één oplossing is, maar dat we meerdere behandelmethodes nodig hebben. Ook dat er verschillende subtypen van Long COVID zijn. Op basis van symptomen en fysieke kenmerken proberen onderzoekers nu een soort indeling te maken. Maar hier is nog veel discussie over (zie: ‘Wat is Long COVID’). Per persoon moet dus naar een passende behandeling worden gezocht.

Hoewel we steeds meer inzicht krijgen in het ontstaan van LC zijn goede onderzoeken naar de behandeling nog schaars. Dat is ook logisch. want eerst moeten we weten hoe de ziekte ontstaat om vervolgens op zoek te kunnen gaan naar gerichte medicatie.

Wereldwijd lopen er nu steeds meer studies naar effectieve behandeling van LC. Deze richten zich meestal op de onderliggende mechanismen die de symptomen van LC verklaren. Nieuw hierbij is dat wetenschappers een onderscheid maken in primaire verstoringen in het lichaam en secundaire verstoringen die de schade aan verschillende orgaansystemen en de verscheidenheid aan symptomen verklaren (zie: ‘Hoe ontstaat Long COVID’).

Het merendeel van de voltooide studies zijn casestudies of observationele cohortstudies. Goede gerandomiseerde, gecontroleerde studies (‘randomized controlled trials’, RCTs) zijn schaars of nog niet afgerond.

Tot nu toe bestaat er nog geen effectieve behandeling waarvan bewezen is dat het de oorzaak van Long COVID aanpakt. Behandeling bestaat uit niet-medicamenteuze behandeling of behandeling met bestaande medicijnen of medische interventie. De keuze van medicamenteuze behandeling is op basis van het werkingsmechanisme, dat de potentie heeft om een specifieke onderliggende oorzaak aan te pakken óf bepaalde symptomen te bestrijden. Dit zijn allemaal nog ‘off-label’ behandelingen: dit betekent dat het wordt voorgeschreven voor een aandoening, dosering of patiëntengroep waarvoor het officieel niet is goedgekeurd door geneesmiddelenautoriteiten zoals het CBG (Nederland).

Hieronder volgen voorbeelden van potentiële behandelingen van Long COVID. Het zijn allemaal behandelingen waarvan men denkt dat het een verlichting van LC-klachten kan geven gebaseerd op ervaringen, kleine of grotere studies. Dit overzicht is niet volledig en moet niet worden beschouwd als medisch advies.

Conclusie

Behandelingen van LC richten zich vooral op symptoomverlichting en op de mogelijke oorzaken van LC, waar steeds meer inzicht in is. Veel bestaande medicijnen – zoals antivirale middelen, immuunmodulators en ontstekingsremmers – zouden kunnen helpen en worden nu onderzocht. Momenteel zijn er nog maar nauwelijks goed opgezette, grote, gecontroleerde klinische studies die bewijzen dat bepaalde behandelingen effectief zijn. Wel zijn er goede aanwijzingen dat bepaalde middelen of interventies gunstige effecten hebben bij geselecteerde LC-patiënten, zoals SIM01 (een synbioticum), AXA1125, HBOT, en lage dosis naltrexon (LDN). Omdat de ziekte LC zeer heterogeen is, en de oorzaken van patiënt tot patiënt kunnen verschillen, is behandeling vaak maatwerk. Onderzoekers proberen patiënten ook in te delen in subgroepen om (onderzoek naar) behandeling beter af te kunnen stemmen op specifieke klachten. Grootschalige, gecontroleerde studies zijn dus nodig om de effectiviteit en veiligheid van deze bestaande behandelingen te bevestigen. Daarnaast moeten we misschien ook nieuwe medicijnen ontwikkelen, voor het geval bestaande middelen niet genoeg effect hebben.

Bronnen

Deze tekst is voornamelijk gebaseerd op recente hooggekwalificeerde internationale en Nederlandse overzichtsartikelen over LC in het algemeen (Al-Aly, 2024; Peluso, 2024; Neys, 2024; Kennisbundel, 2023). Daarnaast zijn extra bronnen gebruikt zoals onderzoeken uitgevoerd in Nederland, recente en lopende behandelstudies en overzichtsartikelen over een bepaalde behandeling. Hieronder volgt een lijst van gebruikte bronnen (op alfabetische volgorde), aangegeven in de tekst met eerste auteur en jaar van publicatie.

Afkortingen en begrippen

Selectie van webinars en videos

Aanvraag voor financiering indienen

Graag komen wij in contact met onderzoekers en goede ideeën.

Long Covid is een gezondheidscrisis die onze maatschappij miljarden kost. In Nederland alleen verkeren tienduizenden patiënten in een uitzichtloze situatie. Reguliere processen om wetenschappelijk onderzoek te financieren zijn te langzaam in relatie tot de urgentie die bij deze crisis past.

Wij geloven dat er op dit moment versneld veel goede onderzoeksideeën uitgevoerd moeten kunnen worden en stimuleren daarom:

  • pilotprojecten die richting kunnen geven aan groter onderzoek

  • internationale samenwerking, het in Nederland helpen accelereren of verdiepen van onderzoek dat in andere landen is gestart

We komen graag in contact met onderzoekers die financiering zoeken om pilotprojecten te starten, lopende onderzoeken te accelereren of aan willen haken op internationaal onderzoek.

Het moet gaan om biomedisch onderzoek, gericht op het vinden van de oorzaak, oplossing of behandelmethoden van Long COVID. 

In deze fase van onze Stichting kunnen we helpen met fondsenwerving voor projecten die snel kunnen starten met een donatie van €15.000 - €100.000.

Deel via onderstaande button je project(idee) en financieringsbehoefte. Snel en simpel. We bekijken aanvragen in cycli van 2 maanden (nov/dec, jan/feb, etc) maar komen in ieder geval binnen twee weken bij je terug met vervolgstappen.

Wie behandelt de aanvragen

De aanvragen zullen worden beoordeeld door de Beoordelingscommissie binnen de Wetenschappelijke Adviesraad. Het Bestuur beslist over vervolgstappen.

  • Je kan direct doneren op de “Wat kan je doen” pagina van deze website. Wil je als organisatie of particulier een grote donatie maken en heb je daarover vragen? Stuur ons graag een mail: info@stichtinglongcovid.nl

  • Donaties worden besteed aan klinisch en pre-klinisch biomedisch onderzoek in Nederland naar de oorzaken en behandeling van Long COVID. Een klein deel van het geld gaat naar onze organisatie, die volledig drijft op vrijwilligers.

  • Bij Long COVID blijven mensen na Corona maanden en zelfs jaren klachten houden: vermoeidheid, hoofdpijn, spierpijn, benauwdheid, vergeetachtig, niet goed kunnen concentreren, smaak- en reukverlies en ga zo maar door. Veel Long COVID patiënten kunnen niet of nauwelijks meer werken, naar school gaan, of voor hun kinderen zorgen.
    Op deze website vind je nog meer informatie over de symptomen.